Czym jest LILO (Linux Loader)?

LILO (Linux Loader) to program ładujący dla Linuksa i innych uniksopodobnych systemów operacyjnych. Był to jeden z pierwszych programów ładujących używanych dla Linuksa, głównie w latach 90. i na początku XXI wieku, zanim został w dużej mierze zastąpiony przez bardziej nowoczesne alternatywy, takie jak GRUB (GRand Unified Bootloader). Główną funkcją LILO jest ładowanie jądra Linux do pamięci i uruchamianie systemu operacyjnego podczas rozruchu komputera.

Kluczowe cechy LILO

• Zarządzanie rozruchem: LILO pozwala użytkownikom zarządzać wieloma systemami operacyjnymi na jednym komputerze. Może ładować Linuksa, a także inne systemy operacyjne, takie jak Windows, umożliwiając tworzenie konfiguracji podwójnego rozruchu.
• Konfigurowalne opcje rozruchu: Plik konfiguracyjny LILO pozwala użytkownikom określić różne opcje rozruchu, takie jak domyślny system operacyjny, parametry jądra i wartości limitu czasu przed uruchomieniem domyślnego systemu operacyjnego.
• MBR lub Partition Boot: LILO można zainstalować w głównym rekordzie rozruchowym (MBR) lub w sektorze rozruchowym określonej partycji, w zależności od preferencji użytkownika.

Jak działa LILO

Po włączeniu komputera BIOS wykonuje test POST (Power-On Self-Test) i szuka urządzenia rozruchowego, takiego jak dysk twardy. Jeśli LILO jest zainstalowane w MBR lub sektorze rozruchowym partycji, BIOS ładuje LILO jako program ładujący. Następnie LILO wykonuje następujące czynności:

1. Ładuje menu rozruchowe: LILO przedstawia użytkownikowi menu rozruchowe, pokazując dostępne systemy operacyjne lub jądra do uruchomienia.
2. Ładuje jądro: W oparciu o wybór użytkownika lub wybór domyślny, LILO ładuje jądro Linux lub wybrany system operacyjny do pamięci.
3. Uruchamia system operacyjny: Po załadowaniu jądra, LILO przekazuje kontrolę do jądra, które inicjalizuje system i kończy proces rozruchu.

Konfiguracja LILO

LILO jest konfigurowane za pomocą zwykłego pliku tekstowego, który zazwyczaj znajduje się pod adresem /etc/lilo.conf. Oto przykład tego, jak może wyglądać plik lilo.conf:

• boot=/dev/sda: Określa miejsce instalacji LILO. W tym przykładzie jest ono instalowane na MBR pierwszego dysku twardego.
• timeout=50: Określa czas (w dziesiątych częściach sekundy), przez który LILO czeka przed uruchomieniem opcji domyślnej.
• default=linux: Ustawia domyślny system operacyjny do uruchomienia, jeśli nie zostanie wykryte żadne polecenie użytkownika.
• image=/boot/vmlinuz: Określa lokalizację obrazu jądra systemu Linux.
• label=linux: Przypisuje etykietę do tego wpisu w menu rozruchowym LILO.
• other=/dev/sdb1: Wskazuje na inny system operacyjny (np. Windows) zainstalowany na innej partycji.

Po wprowadzeniu zmian w pliku lilo.conf należy uruchomić polecenie lilo, aby zastosować zmiany:

To polecenie aktualizuje LILO z nową konfiguracją.

Plusy i minusy korzystania z LILO

Plusy:

• Prostota: LILO jest stosunkowo proste w konfiguracji i nie zajmuje dużo miejsca.
• Brak konieczności obsługi systemu plików: LILO bezpośrednio odczytuje jądro ze znanej lokalizacji na dysku, więc nie wymaga obsługi systemu plików podczas rozruchu.
• Kompatybilność: Może uruchamiać różne typy systemów operacyjnych, dzięki czemu jest przydatny w starszych konfiguracjach podwójnego rozruchu.

Wady:

• Ręczne aktualizacje: Za każdym razem, gdy aktualizujesz jądro lub wprowadzasz zmiany w pliku konfiguracyjnym, musisz ręcznie uruchomić lilo, aby zaktualizować program ładujący. Niezastosowanie się do tego wymogu może skutkować błędami rozruchu.
• Ograniczone funkcje: W porównaniu z nowoczesnymi programami ładującymi, takimi jak GRUB, LILO nie posiada niektórych zaawansowanych funkcji, takich jak możliwość edycji parametrów rozruchowych w czasie rozruchu.
• Brak wbudowanego trybu odzyskiwania: Jeśli konfiguracja LILO jest uszkodzona, odzyskanie danych po uruchomieniu może być trudniejsze niż w przypadku GRUB-a, który ma wbudowane opcje odzyskiwania.

LILO vs. GRUB

• Elastyczność: GRUB jest bardziej elastyczny niż LILO i obsługuje więcej funkcji, takich jak edycja parametrów rozruchowych bezpośrednio z menu rozruchowego, automatyczne wykrywanie nowych jąder i lepsze wsparcie dla różnych systemów plików.
• Łatwość użytkowania: GRUB jest ogólnie uważany za łatwiejszy w użyciu, ponieważ może automatycznie wykrywać nowe systemy operacyjne i jądra bez konieczności ręcznej rekonfiguracji i aktualizacji.
• Konfiguracja: GRUB wykorzystuje bardziej przyjazny dla użytkownika plik konfiguracyjny (grub.cfg), który nie wymaga uruchamiania dodatkowych poleceń w celu zastosowania zmian, podczas gdy LILO wymaga aktualizacji za pomocą polecenia lilo.

Ze względu na te zalety, GRUB stał się standardowym programem ładującym dla większości nowoczesnych dystrybucji Linuksa, podczas gdy LILO jest obecnie rzadko używany.

Podsumowanie

LILO (Linux Loader) odegrał znaczącą rolę we wczesnych dniach Linuksa jako niezawodny program ładujący. Chociaż został w dużej mierze zastąpiony przez bardziej funkcjonalne alternatywy, takie jak GRUB, LILO jest nadal przydatny w niektórych scenariuszach, takich jak starsze systemy lub gdy preferowany jest prosty program ładujący. Zrozumienie, jak działa LILO i jak go skonfigurować, może być cenne dla osób utrzymujących starsze systemy Linux lub chcących poznać historię programów ładujących Linux.